Groei circulair plastic versnelt wereldwijd
In 2022 werd wereldwijd 400,3 Mt plastic geproduceerd, een lichte toename in vergelijking met het jaar daarvoor. 10% van al het plastic was circulair. De productie van circulair plastic groeide verhoudingsgewijs 16 keer sneller dan fossiel gebaseerd plastic. Die trend is in Europa nog sterker. Met een groei van 29,2% sinds 2018 bedroeg het aandeel circulair plastic hier 19,7% van het totaal in Europa geproduceerde plastic.
Dit blijkt uit Plastics – the fast Facts Plastics Europe jaarlijkse publicatie van data over mondiale en Europese productie, handel en andere kerngegevens. Begin 2024 komt Plastics Europe met een nieuwe editie van de Circulaire Economie voor plastic, met daarin een meer volledig en definitief overzicht, ook per land, van alle Europese data voor plastic.
Concurrentiekloof zorg voor verdere groei van circulair plastic
De groei van circulair plastic kan verder versnellen door substantieel meer plastic afval in te zamelen, te sorteren en te recyclen. Dit is cruciaal voor het kunnen halen van de doelstellingen van de Europese Green Deal en de ambities op het gebied van circulariteit. Dit vereist ook betere toegang tot hoogwaardige circulaire grondstoffen en betaalbare duurzame energie.
In dit licht is het zorgelijk dat Europa geleidelijk maar gestaag verandert van plastic exporteur naar plastic importeur. De fast Facts laten zien dat het Europese aandeel in de wereldwijde productie van plastic snel daalt: van 28% in 2002, naar 14% in 2022. De Verenigde Staten en China hebben respectievelijk een aandeel van 17% en 32% in de wereldwijde plastic productie. Ook in absolute cijfers daalt de Europese productie, terwijl de vraag stabiel blijft. Verder blijkt uit de cijfers dat China wereldwijd marktleider is op het gebied van bio-based plastic en recycling, gevolgd door Europa.
Een aantal factoren maakt de concurrentiedruk op Europese plastic producenten relatief groot, zoals hoge energiekosten, strenge wet- en regelgeving en beperkte toegang tot ruwe grondstoffen. Wanneer dit doorgaat dan zal Europa in het voldoen aan de vraag naar plastic afhankelijk zijn van importen die niet noodzakelijkerwijs voldoen aan EU-duurzaamheidsstandaarden. Het betekent ook een ondermijning van het vermogen van Europese producenten om in de transitie naar net zero en circulair te investeren en het frustreert de transitie van vele downstream sectoren. Het tast daarmee ook het concurrentievermogen van deze plastic-afhankelijke sectoren aan en maakt ze kwetsbaarder voor internationale omstandigheden.
Voor het waarborgen en herstellen van het concurrentievermogen van de Europese plasticindustrie heeft de plasticindustrie dringend behoefte aan een stimulerend wet- en regelgevend kader. Een Europese variant van de Amerikaanse Inflation Reduction Act bijvoorbeeld, wat investeren in de transitie hier aantrekkelijker maakt. Een kader dat tegelijk ook zorgt voor een gelijk speelveld door geharmoniseerde en consistente regels die voor de gehele Europese interne markt gelden.
Benut potentieel van chemische recycling
De wereldwijde productie van gerecycled plastic is in 2022 opnieuw gestegen naar 35,5Mt: een aandeel van 8,9% van het totaal wereldwijd geproduceerde plastic, waarbij Europa 21% van de wereldwijde productie van gerecycled plastic voor haar rekening neemt.
Chemische recycling is essentieel voor de groei van kwalitatief hoogwaardig gerecycled plastic materiaal voor meer complexe toepassingen of voor toepassingen die aan strikte (veiligheids)eisen moeten voldoen, zoals voedselcontactmaterialen, auto-onderdelen en bouw- en constructiematerialen. In 2022 produceerde Europa meer dan 50% van het chemisch gerecycled plastic wereldwijd.
Afgaande op aangekondigde investeringen van in totaal meer dan 8 miljard euro, en op voorwaarde dat chemische recycling door beleidsmakers als technologie wordt geaccepteerd, zou het volume van chemisch gerecycled plastic de komende jaren aanzienlijk kunnen groeien.
Lees hier meer over aangekondigde investeringen in chemische recycling en het beleidskader dat nodig is voor een snelle opschaling in Europa.