Nieuwe cijfers tonen slinkend marktaandeel, dalende omzet en vastgelopen circulaire transitie
De nieuwste cijfers uit de vandaag gepubliceerde ‘Plastics the Fast Facts 2025‘ bevestigen de snelle en voortdurende achteruitgang van het concurrentievermogen van de Europese plasticproductie.
Ondanks een bescheiden stabilisering van de productievolumes in 2024 (+0,4% tot 54,6 miljoen ton) na een record krimp in 2023 (-7,6%), nam het Europese aandeel in de wereldwijde productie verder af: van 22% in 2006 tot slechts 12% in 2024. De omzet van de sector is ook sterk gedaald; van 457 miljard euro in 2022 tot 398 miljard euro in 2024 (-13%). Het Nederlandse aandeel in de Europese productie daalt gestaag van 11,7% in 2022, 10,8% in 2023, naar 9,9% in 2024.
De achteruitgang van Europa staat in schril contrast met de industriële groei in andere regio’s. De wereldwijde productie van plastic steeg vorig jaar met 4,1% en sinds 2018 met 16,3%. Azië produceert nu 57,2% van alle kunststoffen ter wereld, waarvan China alleen al 34,5% voor zijn rekening neemt (drie keer meer dan de hele EU).
Benny Mermans, voorzitter van Plastics Europe: “De Europese plasticindustrie staat op een keerpunt. Terwijl innovatie en investeringen op andere continenten versnellen, zien we een dalende omzet en neergaande productie in Europa. Onze regio heeft dringend politieke steun en kaders nodig om investeringen nieuw leven in te blazen en te zorgen voor veerkrachtige en concurrerende toeleveringsketens. Europa moet nu handelen. Snel en doortastend optreden is essentieel om de toekomst van regionale plasticproductie veilig te stellen en de strategische sectoren te beschermen die van de Europese plasticindustrie afhankelijk zijn.”
Plasticproducenten lopen in Europa aan tegen onevenredig hoge energiekosten, klimaat gerelateerde belastingen en hoge grondstofprijzen die het concurrentievermogen van de industrie uithollen en die de verkoop en sluiting van activa versnelt.
De negatieve handelsbalans van de EU27 voor plastic polymeren is marginaal verbeterd van -0,8 Mt in 2023 tot -0,2 Mt in 2024, dankzij een stijging van de uitvoer met 10%. Veranderende wereldwijde tariefregimes blijven echter een zeer grote bedreiging vormen. De Verenigde Staten zijn de grootste bron van polymeerimport in Europa, goed voor 18,9% van de markt, en de op drie na grootste exportmarkt voor polymeren uit de EU, goed voor 7,7% van de markt.
Virginia Janssens, Managing Director van Plastics Europe, voegde toe: “plastics zijn en blijven een essentieel materiaal, onmisbaar voor de veerkracht, innovatie en competitiviteit van de Europese industrie. Behoud van een voldoende niveau van lokale productie voorkomt een te grote afhankelijkheid en versterkt de Europese veiligheid en autonomie. De Europese plasticindustrie staat aan de rand van de afgrond nu het concurrentievermogen instort. De alarmbellen zouden moeten rinkelen in de Europese Commissie en in de hoofdsteden van de EU. Onze politieke leiders moeten beslissen of Europa het eerste circulaire1 plasticsysteem ter wereld wil ontwikkelen of wil decarboniseren door verdere de-industrialisatie. De Clean Industrial Deal kan niet snel genoeg worden geïmplementeerd.”
Plastics Europe roept op tot dringende EU- en nationale beleidsmaatregelen. Deze moeten de energiekostencrisis aanpakken, handhaving van EU-wetgeving aan de grenzen versterken en investeringen in circulaire plasticproductie in Europa bevorderen. We moeten een sterke marktvraag naar circulair plastic stimuleren door ambitieuze doelen voor gerecycled plastic in producten en door andere stimuleringsmaatregelen. Daarnaast zal het oprichten van een waarnemingscentrum voor het realtime volgen van de handelsstromen in chemische stoffen en plastics moeten helpen om een meer gelijk speelveld te waarborgen en de EU-industrie en – ambtenaren in staat te stellen om snel te reageren met handelsbeschermende maatregelen.
Productie van circulair plastic
Europa’s vroegere leiderschap op het gebied van circulair plastic wordt nu weggeduwd door China en de rest van Azië. Hoewel circulaire plastics goed zijn voor 15,4% van de EU-productie in 2024, staat dit naast een scherpe daling van 18,9% van de fossiel gebaseerde productie sinds 2018, waardoor een aanzienlijke uitbreiding van de circulaire productie uitbleef.
In 2024 bleef de totale productie van circulair plastic in de EU gelijk op 8,4 Mt. Mechanische recycling steeg met slechts +2,7% tot 7,7 Mt, terwijl chemische recycling in volume gelijk bleef op 0,11 Mt. Biobased geproduceerd plastic daalde zelfs met 25% tot 0,6 Mt, vooral doordat het niet kan concurreren met de gesubsidieerde inzet voor biobrandstoffen.
De productie van circulaire plastics wereldwijd steeg daarentegen; tot 43,9 Mt in 2024, waarmee voor het eerst de drempel van 10% van de totale wereldwijde productie is overschreden. China alleen al produceerde 13,4 Mt circulaire plastics in 2024, bijna het dubbele van Europa’s volume.
Virginia Janssens’ commentaar: “De circulaire transitie en decarbonisering van onze industrie stokt bij gebrek aan duidelijke beleidsondersteuning. Alle beschikbare recyclingtechnologieën en tijdige, effectieve maatregelen die de markt hiervoor ondersteunen zijn essentieel voor het creëren van de noodzakelijke schaalgrootte voor een concurrerend Europa. Onze Plastic Transitie routekaart laat zien hoe een net-zero en circulair systeem met plastic kan worden bereikt. Maar alleen een competitieve plasticindustrie in het hier en nu is in staat adequaat in te spelen op marktimpulsen en investeringen vrij te maken voor de broodnodige circulaire economie van morgen.”
1 – Circulaire grondstoffen voor plastic zijn gerecyclede grondstoffen, biogebaseerde grondstoffen en koolstofafgevangen grondstoffen.